Tài liệu có nội dung chính soạn bài Bác Ơi (Tố Hữu) Ngữ Văn lớp 12 gồm 2 trang với đầy đủ bố cục, tóm tắt, phương thức biểu đạt, thể loại, cách kể, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật giúp các em học sinh nắm được các luận điểm chính của văn bản.
Bác (Tố Hữu)
Tìm hiểu chung về văn bản:
1. Bài thơ của Bác
Trong những ngày qua, thật đau đớn khi nói lời tạm biệt
Đời đầy nước mắt, trời mưa…
Chiều nay con chạy về thăm Bác
Ướt vườn cau, mấy cây dừa!
Tôi lại đi trên con đường sỏi đá quen thuộc
Đi đến cầu thang, đứng và nhìn lên
Ồ, cái chuông nhỏ vẫn kêu à?
Căn phòng yên lặng, rèm buông xuống, đèn tắt!
Chú đã đi chưa chú!
Mùa thu trời xanh nắng đẹp
Miền Nam chiến thắng, mơ ngày hội
Mừng Bác vào thăm, thấy Bác cười!
Bưởi vàng ngọt ngào cho ai
Còn ai thơm ơi lài!
Bóng Bác đi đâu sớm mai
Xung quanh hồ, mây trắng bay…
Ôi ước gì mình được thanh thản
Năm món canh xoa dịu nỗi đau cuộc đời
Chú ơi, trái tim chú thật lớn
Ôm cả non sông, cả kiếp người.
Tôi không buồn, tôi chỉ đau
Nỗi đau dân tộc, nỗi đau năm châu
Chỉ lo đủ thứ như lòng mẹ
Cho hôm nay và cho ngày mai…
Bác sống như đất trời của chúng tôi
Yêu từng bông lúa, từng bông hoa
Tự do cho mọi kiếp nô lệ
Sữa cho trẻ, lụa cho người già
Tôi nhớ miền Nam, nhớ nhà
Miền Nam nhớ Bác nhớ Cha
Tôi nghe từng bước chân trên tiền tuyến
Nghe từng tiếng súng xa nghe tin vui.
Bác vui như ánh ban mai
Hạnh phúc từng chồi non, trái chín
Vui tiếng hát hòa bốn biển
Ôm tất cả, chỉ biết quên mình.
Bạn cho chúng tôi tình yêu
Một cuộc đời thanh khiết, không vàng son
Áo vải mong manh hồn bất diệt
Thân tượng đồng phơi bày lối đi.
Ôi Bác Hồ chiều cuối năm
Bạn biết bao nhiêu về ngàn doanh thu?
Ra về, Bác nói: “Còn trẻ…”
Nghĩa nặng lòng không dám kêu nhiều
Bác đi nối dõi tông đường
Mác – Lênin, thế giới người hiền
Hào quang đỏ tô điểm thêm cho sông núi
Dẫn chúng ta về phía trước với nhau!
Nhớ giày xưa nặng tình nghĩa
Thương Bác lòng em thêm trong sáng
Nguyện bạn vươn tới với Ngài mãi mãi
Vững vàng như ngọn Trường Sơn.
2. Về tác giả, tác phẩm
1. Tác giả
– Tố Hữu (1920 – 2002) tên thật là Nguyễn Kim Thành.
– Nguyên quán làng Phù Lai, nay thuộc xã Quảng Thọ, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên – Huế.
– Tố Hữu cũng từng giữ nhiều chức vụ quan trọng trong hệ thống chính trị Việt Nam.
– Ông là nhà thơ tiêu biểu của nền thơ ca cách mạng Việt Nam. Đồng thời, ông cũng là một cán bộ lão thành cách mạng của Việt Nam.
– Ông được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 1996.
– Công việc chính:
- Từ đó (1937 – 1946)
- Việt Bắc (1947 – 1954)
- Gió lớn (1955 – 1961)
- Ra trận (1962 – 1971)
- Xây dựng nền văn hóa lớn xứng đáng với dân tộc ta, thời đại ta (tiểu luận, 1973)
- Máu Và Hoa (1972 – 1977)
- Cuộc đời cách mạng và văn học nghệ thuật (tiểu luận, 1981)
- Một tiếng đàn (1978 -1992)
- Em Và Tôi (1992 – 1999)
- Nhớ Lại Một Thời (hồi ký, 2000)
2. Tác phẩm
Hoàn cảnh sáng tác
– Ngày 2-9-1969, Chủ tịch Hồ Chí Minh qua đời trong lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đang trong giai đoạn cam go, ác liệt nhất. Cả dân tộc Việt Nam vô cùng đau buồn trước sự ra đi của Bác Hồ.
– Bài thơ “Bác ơi!” ra đời trong những ngày tang lễ ấy như một tiếng khóc tiễn biệt, một “khúc bi hùng” trong thơ ca.
3. Bố cục
– 4 khổ thơ đầu: Đau xót trước sự ra đi của Bác.
– 6 khổ thơ tiếp: Hình ảnh Bác Hồ trong lòng người dân Việt Nam
– 3 khổ thơ cuối: Tấm lòng của người dân Việt Nam đối với Bác Hồ.
4. Nội dung chính
Thơ Bác Hồ tiêu biểu cho cảm hứng lãng mạn cách mạng, với giọng trữ tình đặc trưng, ngọt ngào tha thiết tình cảm, Tố Hữu đã hát lên khúc thơ hào hùng đầy đau thương, xót xa trước sự ra đi của Bác nhưng cũng rất đỗi tự hào.
5. Phương thức biểu đạt: Biểu cảm + Tự sự + Miêu tả
6. Thể thơ: Thất ngôn (7 chữ)
7. Giá trị nội dung
– Bài thơ như một tiếng khóc tiễn biệt, một “khúc bi hùng” trong thi ca. Đọc bài thơ của Bác, từng câu, từng chữ đều khiến người đọc xúc động, rơi nước mắt. Xúc động nhưng không bi quan, chán nản mà giúp ta biến nỗi đau, sự ân hận thành hành động cách mạng.
– Qua tiếng khóc thương, bài thơ đã khắc họa hình ảnh Bác Hồ. Là người sống có lí tưởng cao đẹp, giàu lòng nhân ái, nhân hậu, khiêm tốn, giản dị, quên mình. Đồng thời, bài thơ cũng là sự bày tỏ tình cảm của mọi người dân Việt Nam trước sự ra đi của Bác Hồ.
8. Giá trị nghệ thuật
– Cấu trúc ba phần rất rõ ràng.
– Giọng trữ tình đặc trưng, ngọt ngào, tình cảm tha thiết.
– Nghệ thuật thể hiện bài thơ đậm đà bản sắc dân tộc
